17 giờ 00 phút

Doanh nghiệp, Viện nghiên cứu phải 'đánh trống, khua chiêng' lên

Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ với doanh nghiệp, nhà khoa học về thị trường nông sản và con đường phát triển.

“Đánh trống, khua chiêng”

“Sản phẩm của chúng ta hôm nay, thì ngày mai có người làm tốt hơn thì sao? Nãy giờ tôi lướt web hàng loạt viện, không thấy viện nào đưa lên các sản phẩm. Thị trường là đi quảng cáo. Sản phẩm mới ra đời, mà không làm rần rần lên sao được”, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan nêu vấn đề.

Con người hằng ngày bị chi phối bởi bao thông tin, tại sao chúng ta không làm truyền thông mạnh lên. “Tôi nhớ hồi nhỏ đi chợ ở miền Tây, cứ nghe loa đài, chiêng loảng xoảng, là biết người Hoa người ta đi chợ bán thuốc. Tâm lý con người mà, sẽ bị thu hút bởi các tiếng động, các âm thanh, hình ảnh”.

Người đứng đầu ngành nông nghiệp lưu ý các nhà khoa học về việc: “Mình nghĩ mình đam mê, mọi người cũng đam mê. Không phải vậy. Tôi vẫn muốn nhấn mạnh, con người ngày nay bị chi phối bởi vô số thông tin, nếu không truyền thông tốt, thì người ta không biết tới sản phẩm của mình”.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan lưu ý, đến diễn đàn không phải phát biểu, mà là kết nối. Biết đâu mai kia các doanh nghiệp, các viện, các nhà khoa học lại cần đến nhau để hợp tác phát triển. “Thế giới này bao la lắm, trong phòng họp hôm nay, nhiều người có lẽ mới lần đầu gặp nhau. Không cần sở hữu trí tuệ, nguồn lực Nhà nước, hãy 'đánh trống, khua chiêng' lên, tự người ta sẽ đến, sẽ biết. Doanh nghiệp cần thành lập bộ phận truyền thông, thông tin đến khách hàng, đến doanh nghiệp khác. Đừng chờ đợi, đừng bị động”.

Cụ thể hơn, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh nguyên tắc là Diễn đàn không có chỉ đạo, Hội nghị mới có chỉ đạo. “Nhà nước không có quyền năng tuyệt đối trong cơ chế thị trường. Chúng ta đang nhầm lẫn rất lớn”.

Dẫn chứng điều này, Bộ trưởng Lê Minh Hoan gửi tới toàn bộ Diễn đàn bức ảnh do đích thân ông chụp một câu châm ngôn tại một viện nghiên cứu ở Bỉ: “Khoa học gặp gỡ cuộc sống”.

Vị tư lệnh ngành nông nghiệp cũng dẫn chứng slogan của GS.TS Võ Đại Hải, Giám đốc Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam: “Khoa học bén rễ tới đâu, chuyển giao cho nông dân tới đó”.

Điều quan trong không phải nghĩ những điều mình đang làm là tốt nhất mà phải luôn đặt câu hỏi: Có cách nào khác làm tốt hơn không? Nếu chúng ta nghĩ việc đó không khó thì có thể làm được. Nhưng nếu nghĩ nó khó thì vĩnh viễn không bao giờ làm được.

Thị trường Khoa học Công nghệ

Về tâm thư của 1 doanh nghiệp nói về chuyện khoai tây, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói: “Tôi mà là phóng viên, tôi sẽ giật tít luôn. Nhà khoa học chúng ta nhiều mà không làm được cái dao gọt khoai tây”. Bộ trưởng lưu ý thêm về phân khúc thị trường: Người ta sản xuất cả triệu con dao, chúng ta làm vài ngàn con, thì có cạnh tranh nổi không? Mấy trăm năm người ta nghiên cứu, ví dụ như dao cạo râu Gillette, sao không có hãng khác vượt được.

Về câu chuyện sở hữu thương hiệu, sở hữu trí tuệ, Tư lệnh ngành nông nghiệp dẫn câu chuyện bản quyền giống ST: “Anh Trần Mạnh Báo nói bỏ hàng chục tỷ mua bản quyền giống ST, chưa chắc đã được nếu nó vi phạm các quy chuẩn quốc tế. Sở hữu trí tuệ giữa hai doanh nghiệp với nhau, tòa án ở Mỹ đâu có mời ông Bộ trưởng NN-PTNT Việt Nam ra hỏi”.

Hướng giải quyết vấn đề, với mục đích cốt lõi là nâng cao thu nhập cho nông dân, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói cần “hợp tác để kết nối”, và hiểu đúng khái niệm “Thị trường Khoa học Công nghệ”. “Tại sao phải gọi đó là thị trường? Thị trường là nơi gặp gỡ giữa cung và cầu. Người ta nói trăm người bán vạn người mua mới ra cái chợ, chứ không phải có vài ba ông là thành chợ. Thị trường thì sẽ có cạnh tranh, tạo ra động lực cho việc làm tốt hơn. Sản phẩm không tốt sẽ bị thải loại. Người không bán được hàng cũng tự đặt dấu hỏi, để phải cải tiến mà làm tốt hơn”, Bộ trưởng lưu ý.

Theo lãnh đạo Bộ NN-PTNT, sự thải loại của thị trường sẽ là sự cải tiến trong mọi mặt. Doanh nghiệp có quyền lựa chọn nhiều Viện nghiên cứu, ngược lại Viện nghiên cứu cũng có quyền lựa chọn nhiều doanh nghiệp. Đó là cung cầu. Nếu chỉ dừng ở liên kết, thì khó đi xa.

Chúng ta phải nghĩ, phải làm tốt hơn nữa. Thủ tướng cũng đã chỉ đạo phát triển khoa học công nghệ. Không có khoa học công nghệ là hỏng, là chúng ta tự mắc vào cái bẫy “ tự bằng lòng”. Phải nghĩ còn làm được tốt hơn không, làm mới hơn không. Cái mới hôm nay, vài ba năm nữa lại phải cải tiến tiếp.

Viện nghiên cứu chỉ đứng một mình, thì không hiểu thị trường, khâu này cần doanh nghiệp. Do đó, hợp tác liên kết có ý nghĩa sâu xa hơn nhiều so với chỉ một từ “vốn”. Chúng ta phải thoát ra cái ý nghĩ “mình làm tốt nhất rồi”. Nghĩ thế là hỏng. Sản phẩm của chúng ta chưa phải là cuối cùng. Thế giới đã nghiên cứu đến chuyển đổi xanh, phát thải xanh,...

Tôi mong diễn đàn là dịp để ngồi với nhau nhìn về tương lai, tạo ra động lực. Chúng ta đã nghe GS.TS Võ Đại Hải, Giám đốc Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam nói về nghiên cứu sầu riêng, bơ, thậm chí là bơ phục vụ ăn lẩu bên Trung Quốc - dai và dày hơn bơ thường.

Tôi đọc sách của Trung Quốc, thấy họ hằng tuần ngồi với nhau cùng uống trà, chia sẻ thông tin và hiểu nhau, tránh bức xúc về nhau. Tôi vẫn luôn lắng nghe các bức xúc liên quan đến ngành nông nghiệp, nhưng chúng ta cũng phải tự tìm cách giải thoát cho mình. Có nhà khoa học nói với tôi: “Chúng tôi làm sao biết thị trường như nào. Nhà nước cứ mua hết đi rồi bán chứ”.

Nói vậy là sai, chúng ta nghiên cứu cái gì cũng phải theo thị trường. Mọi sự thay đổi thị trường, doanh nghiệp là người đầu tiên biết. Giống như vị mặn, vị ngọt trong nước thì con tôm, con cá cảm nhận được đầu tiên. Nhà nước sẽ luôn đi sau doanh nghiệp trong vấn đề này. Vì sao? Vì thị trường chính là hơi thở, là sức khỏe của doanh nghiệp.

Hồi xưa khi làm Chủ tịch tỉnh, lúc giá lúa xuống, tôi nói Chánh văn phòng tổ chức một cuộc gặp với các doanh nghiệp. Mọi việc được giải quyết ngay. Một sản phẩm có sự tham gia của nhà khoa học, doanh nghiệp, chính quyền địa phương, thì sẽ dễ thuyết phục hơn nhiều. Nhiều khi doanh nghiệp kêu hãy giúp, nhưng hỏi giúp gì thì lại không trả lời rõ được. Tôi vẫn mong ký kết phải thực sự, tháng sau chúng ta lại phải ngồi với nhau xem ký kết có hiệu quả không. Phải có hiệu quả, đừng diễn. Gặp nhau để hoàn thiện sản phẩm, chứ không đơn thuần là buôn bán.

Đừng nghĩ chúng ta là nhà khoa học, rồi thì doanh nghiệp này nhỏ, doanh nghiệp kia siêu nhỏ, chúng ta không gặp. Không phải thế, chúng ta ngồi ở đây làm quốc sự, giúp cho nông dân và ngành nông nghiệp đi lên. Doanh nghiệp chính là yếu tố giúp cho viện, cho nhà khoa học hiểu thị trường cần gì, nghiên cứu gì.

Hôm trước, chị Thành Thực gửi cho tôi một cái bao tay, để cho phụ nữ cắt ớt. Tôi chợt nhớ đến ở quê tôi, mấy chị phụ nữ bấm ớt bằng tay phải có mấy xô nước để cạnh. Khoa học có những cái cao siêu, nhưng cũng có những cái nho nhỏ - song giúp ích cho hàng triệu phụ nữ. Một sản phẩm thế thôi, giúp cho biết bao người từ Lào Cai đến tận miền Nam.

Tôi muốn khuyến khích các viện nghiên cứu về “giải pháp hữu ích”. Hãy nghĩ tới bà con nông dân, nghĩ làm sao cho họ bớt vất vả. Đó cũng là gợi ý với các nhà khoa học, hãy bước ra gặp nông dân, nghe họ nói thôi cũng có vô số ý tưởng.

16 giờ 20 phút

Ký kết hợp tác trong việc chuyển giao công nghệ

Tại Hội nghị, dưới sự chứng kiến của Bộ trưởng Lê Minh Hoan là nội dung ký kết hợp tác trong việc chuyển giao công nghệ thuộc các nhóm lĩnh vực:

Lĩnh vực Trồng trọt - Bảo vệ thực vật: Công ty TNHH Cường Tân và Trung tâm Tài nguyên thực vật - Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam: Ký kết Hợp đồng hợp tác phát triển giống lúa thuần LH12.

Lĩnh vực Lâm nghiệp: Công ty cổ phần chế biến gỗ nội thất Thành Tâm và Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam: Ký kết Hợp đồng cung cấp dịch vụ, tư vấn, chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực Công nghiệp rừng, chế biến và bảo quản lâm sản.

Lĩnh vực Thủy sản: Công ty TNHH thương mại và vận tải Trường Phú Quý và Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I: Ký kết Hợp đồng phát triển trồng lúa kết hợp nuôi rươi bền vững;

Công ty TNHH Thuỷ sản Đắc Lộc và Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III: Ký kết Hợp đồng nghiên cứu, khảo sát và xây dựng chương trình thúc đẩy hoàn thiện, phát triển nghiên cứu bảo tồn và phát triển giống tôm hùm tại Việt Nam;

Công ty TNHH Quan Minh và và Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III: Ký kết Hợp đồng nghiên cứu khoa học công nghệ và đào tạo phát triển nuôi biển, các đối tượng: Nhuyễn thể, cá biển;

Công ty TNHH Thanh Tùng và Viện Nghiên cứu Hải sản: Ký kết Hợp đồng nghiên cứu khoa học, tư vấn chuyển giao công nghệ, quảng bá sản phầm trong lĩnh vực Chế biến thủy sản; nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh;

Công ty TNHH Việt Trường và Viện Nghiên cứu Hải sản: Ký kết Hợp đồng nghiên cứu khoa học, tư vấn chuyển giao công nghệ, quảng bá sản phầm trong lĩnh vực Chế biến thủy sản.

Lĩnh vực Cơ điện - Công nghệ sau thu hoạch: Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu thực phẩm Toàn Cầu với Viện Cơ điện và Công nghệ sau thu hoạch: Ký kết Hợp đồng nghiên cứu và tiếp nhận Chuyển giao công nghệ Tách ép và khử đắng nước cam sành đóng lon; Công nghệ tách chiết nước chuối trong đóng lon;

Công ty CP Nông nghiệp hữu cơ Fusa với Viện Cơ điện và Công nghệ sau thu hoạch: Ký kết Hợp đồng Chuyển giao Công nghệ cấp đông siêu tốc bằng chất lỏng ứng dụng cho quả (vải, nhãn) phục vụ xuất khẩu, quy mô 1.000 tấn/năm;

Công ty Cổ phần Eco Hòa Bình với Viện Cơ điện và Công nghệ sau thu hoạch: Ký kết Hợp đồng Chuyển giao Công nghệ trích ly bột chè hòa tan từ cây chè Shan tuyết với quy mô 600 tấn chè tươi/năm.

Thủy lợi - Phòng chống thiên tai: Công ty Cổ phần Tư vấn và Tích hợp công nghệ D&L (DLCORP) và Trường Đại học Thủy lợi: Ký kết Phối hợp xây dựng, hoàn thiện các giải pháp phục vụ quản lý tài nguyên nước, quản lý, giám sát an toàn hồ đập, điều hành vận hành hồ chứa, cảnh báo ngập lụt, số hóa hệ thống công trình thủy lợi.

16 giờ 00 phút

Kết nối, đưa sản phẩm KHCN vào thực tiễn cuộc sống

Ông Nguyễn Phú Hùng (ảnh), Vụ trưởng Vụ Khoa học các ngành Kinh tế kỹ thuật (Bộ Khoa học và Công nghệ), chia sẻ băn khoăn, trăn trở về việc làm thế nào để kết nối đưa sản phẩm KHCN vào thực tiễn cuộc sống.

Theo ông Hùng, tuy cơ chế chính sách chưa thể hiện rõ song từng chương trình hỗ trợ về KHCH của Vụ đều đặt tiêu chí có sự tham gia của doanh nghiệp. Đây là tiêu chí “bắt buộc” để đẩy nhanh ứng dụng KHCN.

Với trên dưới 20 chương trình KHCN cấp quốc gia, ông Hùng đề nghị các nhà khoa học cùng triển khai và sự vào cuộc của doanh nghiệp. “Chúng tôi mong muốn các doanh nghiệp có những cái bài toán thực tiễn và chuyển cho các nhà khoa học và chúng tôii nhiệm vụ tìm cách nào đấy để hỗ trợ kinh phí. Từ đó, có thể triển khai các đề tài KHCN và nhanh chóng đưa sản phẩm vào thực tiễn.

15 giờ 50 phút

The VOS sẵn sàng chuyển giao kinh nghiệm về giống linh chi

Ông Lê Hoàng Thế (ảnh) - Giám đốc Công ty TNHH Hệ sinh thái The VOS - khẳng định doanh nghiệp sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm về giống nấm linh chi với các cơ quan, doanh nghiệp có nhu cầu phát triển lĩnh vực này. Rừng trồng được nấm linh chi do ông Lê Hoàng Thế nghiên cứu và phát triển đạt chuẩn 100% Organic Reishi Mushroom của USDA Organic của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ và được công nhận trên toàn thế giới.

Giám đốc Lê Hoàng Thế khẳng định, không có nhiều viện, trường, kể cả ở Hoa Kỳ, đạt được thành tích này. The VOS đã làm được, đồng nghĩa nhiều doanh nghiệp, cơ quan ở Việt Nam cũng có khả năng làm được.

Trong quá trình kết nối sản phẩm khoa học công nghệ với doanh nghiệp, HTX và người dân, ông Lê Hoàng Thế cảm ơn Bộ NN-PTNT đã tạo điều kiện và hỗ trợ doanh nghiệp đưa ra thị trường những sản phẩm chất lượng.

Để sản phẩm dược liệu nấm linh chi của Việt Nam có thể đạt được tầm quốc tế, cần có sự kết nối và hỗ trợ từ nhiều phía, đặc biệt là từ các cơ quan quản lý và các bộ ngành liên quan. Do đó, ông Thế mong muốn các cơ quan của Bộ NN-PTNT tiếp tục hỗ trợ đầu ra của sản phẩm dược liệu và kết nối với Bộ Y tế, cụ thể là trong lĩnh vực y tế dự phòng. “Sản phẩm của công ty đã có chứng nhận về khả năng chữa bệnh gan, và công ty mong muốn tìm kiếm khách hàng tiêu thụ dược liệu thông qua các kênh kết nối này”, ông Thế nói.

Để đảm bảo chất lượng và độ tin cậy của các sản phẩm dược liệu, ông Thế cho rằng, việc thành lập các trung tâm xét nghiệm đạt tiêu chuẩn là rất quan trọng. Những trung tâm này sẽ giúp kiểm tra và chứng nhận chất lượng sản phẩm, từ đó tạo niềm tin cho người tiêu dùng và các đối tác quốc tế.

Bên cạnh đó, cần có những quyết sách và chiến lược cụ thể để chứng nhận các sản phẩm dược liệu, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu và phát triển thị trường quốc tế.

15 giờ 40 phút

KHCN hiện giống như một lĩnh vực khởi nghiệp trong tất cả các ngành nghề

Ông Lê Hữu Tình (ảnh), Phó Giám đốc Công ty TNHH Thủy sản Đắc Lộc chia sẻ: KHCN hiện giống như một lĩnh vực khởi nghiệp trong tất cả các ngành nghề. Việc ứng dụng KHCN trong nuôi trồng thủy sản càng có ý nghĩa quan trọng.

Công ty Đắc Lộc được Bộ giao cho đề tài cấp quốc gia về nghiên cứu nuôi con tôm hùm - sống trong điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, đưa được nó lên bờ để nuôi thành công đó là nhờ KHCN.

Đó là những lý do khu vực Đông Nam Á, Thái Lan, Indo có điều kiện nuôi trồng thủy sản tốt hơn Việt Nam, thế nhưng những quốc gia này lại đang phát triển kém hơn so với Việt Nam.

Hiến kế cho ngành nuôi trồng thủy sản, trước hết đó là quy hoạch thích ứng với những vật nuôi bản địa; phát triển nuôi biển ở những tỉnh có biển; giữ gìn, bảo tồn đàn cá bố mẹ thuần chủng, được tiêm vacxin…

15 giờ 35 phút

Mong nhà khoa học tìm tới doanh nghiệp

“San Hà muốn đặt hàng nhà khoa học, song chưa biết rõ Viện nào, khoa học gia nào. Quả thực chúng tôi không có thời gian rỗi để dứt khỏi lượng công việc khổng lồ hằng ngày. Do đó, doanh nghiệp San Hà vô cùng mong muốn nhà khoa học bớt chút thời gian tới giúp đỡ”, bà Phạm Thị Ngọc Hà (ảnh), Tổng Giám đốc Công ty San Hà, phát biểu.

Doanh nghiệp này chuyên sản xuất, kinh doanh sản phẩm gia cầm, thủy cầm tươi sống, đông lạnh và thực phẩm chế biến các loại. San Hà được người tiêu dùng biết đến với nhãn hiệu quen thuộc “Ngọc Hà”.

“Thay vì phải mua 70.000 con giống hay gia súc, gia cầm từ nước ngoài, San Hà thực sự mong muốn nhà khoa học Việt Nam sản xuất được từ trong nước”, Đại diện Công ty San Hà nói. "Mua sản phẩm nước ngoài thì phụ thuộc vào nhà phân phối, đây là điều bất cập".

Bà Phạm Thị Ngọc Hà cho rằng, với trình độ sản xuất của nông dân Việt Nam hiện nay, chỉ cần có con giống, quy trình, thì nhà nông hoàn toàn đủ khả năng sản xuất với các tiêu chuẩn cao. Theo lãnh đạo Công ty San Hà, doanh nghiệp thực sự mong muốn các nhà khoa học, các viện nghiên cứu chú trọng hơn về truyền thông, để lan tỏa thông tin tới doanh nghiệp và người dân.

15 giờ 25 phút

Viện, trường mong muốn kết nối để chuyển giao kết quả nghiên cứu KHCN

GS.TS Trần Ngọc Hải (ảnh), Trường Đại học Cần Thơ chia sẻ, trường đã có nhiều chủ trương quan trọng, cùng triển khai hoạt động phát triển bền vững nông nghiệp của vùng ĐBSCL, với các từ khóa như nông nghiệp, thủy sản công nghệ cao, thuận thiên, thân thiện môi trường, chất lượng cao, an toàn vệ sinh thực phẩm…

Theo GS. TS Trần Ngọc Hải, với gần 60 năm hình thành và phát triển, Đại học Cần Thơ với sứ mệnh nghiên cứu của mình luôn mong muốn có thể trở thành đơn vị kết nối các cơ quan, doanh nghiệp kết nối với các đơn vị đối tác tại khu vực ĐBSCL.

Thứ hai, với dự án về tăng cường cơ sở vật chất tại Đại học Cần Thơ do Nhà nước và quốc tế triển khai, đặc biệt là các khu vực phòng thí nghiệm, trang trại… trường mong muốn có thể phối hợp với doanh nghiệp, các viện, trường khác khai thác tối đa hiệu quả của cơ sở vật chất này nhằm phát triển KHCN ứng dụng thực tế.

Thứ ba, với nguồn nhân lực của trường gồm 1.800 cán bộ, trong đó có 1.200 giảng viên, nhà khoa học được đào tạo trong nước và quốc tế, có thể trở thành nguồn tư vấn đáng tin cậy cho doanh nghiệp trong lĩnh vực KHCN.

Bên cạnh đó, trường có 45.000 sinh viên đại học, cao học, tiến sĩ… là nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành nông nghiệp nói chung và cho doanh nghiệp nói riêng. Ông Hải mong muốn có thể tiếp tục kết nối để cùng chung tay với các doanh nghiệp trong lĩnh vực nhân lực mới cho ngành nông nghiệp, đáp ứng nhu cầu của ngành trong bối cảnh mới.

Theo đại diện Trường Đại học Cần Thơ, đơn vị cũng mong muốn thúc đẩy chuyển giao các kết quả nghiên cứu của trường tới doanh nghiệp để ứng dụng KHCN trong nông nghiệp được triển khai hiệu quả và đa dạng hơn.

15 giờ 20 phút

3 đề xuất của ThaibinhSeed để kết nối doanh nghiệp với giới khoa học

Anh hùng lao động Trần Mạnh Báo (ảnh), Chủ tịch HĐQT Tập đoàn ThaibinhSeed, chia sẻ góc nhìn của người có 45 năm làm nông nghiệp.

Viện Nghiên cứu của ThaibinhSeed được thành lập một cách bài bản và hiện vẫn là cơ quan dẫn đầu trong các công nghệ chỉ thị phân tử và chỉnh sửa gen. Đến nay, ông Báo là tác giả của 20 giống cây trồng và đã hợp tác, liên kết không chỉ với các đối tác doanh nghiệp mà còn với các viện, trường trong nước và quốc tế.

Ông Báo cho rằng, hợp tác đa chiều là cần thiết để phát triển bền vững và hiệu quả. “Ví dụ, để phát triển giống kháng bệnh đạo ôn với quốc tế có thể tốn đến 3 triệu USD, nhưng khi ThaibinhSeed hợp tác với Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm, chúng tôi đã thành công cho ra đời những giống đạt chất lượng”, ông Báo nói.

Điều này cho thấy rằng, hợp tác đa chiều là cần thiết để phát triển bền vững và hiệu quả.

Để thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp và các bên liên quan trong chuỗi giá trị lúa gạo, ông Báo đưa ra 3 đề xuất.

Đầu tiên, cần cơ chế rõ ràng trong chuyển nhượng sản phẩm khoa học từ Nhà nước đến doanh nghiệp. Cần có cơ chế cụ thể và minh bạch để thúc đẩy quá trình chuyển giao này, từ đó tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận và ứng dụng các kết quả nghiên cứu nhanh chóng, hiệu quả.

Bên cạnh đó, cơ chế tài chính hiện nay còn nhiều bất cập, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc đầu tư vào nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới. Ông Báo đề nghị cần có những cải cách và điều chỉnh cơ chế tài chính để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn.

Cuối cùng, một trong những yếu tố then chốt để phát triển khoa học công nghệ là chuyển giao sản phẩm từ nghiên cứu đến thực tiễn sản xuất. Việc tạo điều kiện thuận lợi cho các chương trình đào tạo và chuyển giao công nghệ sẽ giúp nâng cao trình độ chuyên môn của người lao động và tăng cường khả năng ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào thực tế sản xuất.

15 giờ 15 phút

Liên kết chuyển giao KHCN cần đặt chữ Tín lên hàng đầu

GS.TS. Võ Đại Hải (ảnh), Viện Khoa học Lâm Nghiệp Việt Nam nêu 5 vấn đề để thúc đẩy kết nối, chuyển giao kết quả sản phẩm KHCN.

Thứ nhất, GS. TS Võ Đại Hải cho rằng muốn kết nối sản phẩm KHCN tốt, cần phải có nhiều sản phẩm tốt, mới. Để làm được điều này, Bộ NN-PTNT đã liên tục đổi mới khâu xác định xây dựng nhiệm vụ KHCN, trong đó, các nhà khoa học, quản lý, đề xuất các nhiệm vụ và có sự tham gia của doanh nghiệp trong đề xuất kiến nghị.

Thứ hai, Bộ NN-PTNT đã có sự đổi mới trong tổ chức thực hiện. Sau khi xác nhận sự phối hợp của doanh nghiệp, việc thực hiện nhiệm vụ khoa học, tiến hành sản xuất thử nghiệm và triển khai trong dự án khuyến nông là một chuỗi quan trọng để chuyển giao kết quả. “Ví dụ như giống keo tai tượng nhập Australia được các chuyên gia quốc tế đánh gia cao, giống của Việt Nam đã đạt năng suất và chất lượng vượt trội. Khi thông tin được công bố, Báo Nông nghiệp Việt Nam đã nhanh chóng đưa tin, từ đó giúp kết nối doanh nghiệp đến mô hình mới”, ông Hải chia sẻ.

Thứ ba, ông Hải cho rằng muốn kết nối, chuyển giao KHCN, công tác tuyền thông cần thực hiện tốt. Ông cũng đề xuất Bộ NN-PTNT hỗ trợ để số hóa các sản phẩm KHCN để doanh nghiệp và người dân có thể tiếp cận dễ dàng hơn.

Thứ tư, cần thay đổi cách tiếp cận, doanh nghiệp tìm đến các nhà khoa học và ở nhiều ngược lại, các nhà khoa học cũng cần tìm đến các doanh nghiệp để thúc đẩy KHCN.

Cuối cùng là trong hợp tác, liên kết chuyển giao KHCN cần đặt chữ Tín lên hàng đầu.

GS. TS Võ Đại Hải kiến nghị Bộ NN-PTNT tiếp tục quan tâm về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đặc biệt là trang thiết bị hiện đại để các tổ chức KHCN tiếp tục chủ động trong nghiên cứu công nghệ cao, và cho ra đời những sản phẩm tốt.

15 giờ 10 phút

'Ngay cả con dao cắt khoai tây, chúng ta cũng phải nhập khẩu'

Đại diện một doanh nghiệp nông nghiệp ở Vĩnh Phúc, gửi lời tới Bộ trưởng Lê Minh Hoan, về tâm thư của các công ty tham gia lĩnh vực chế biến nông sản.

Theo doanh nghiệp này, trong ngành nông nghiệp, rất rộng, có chăn nuôi, trồng trọt, thú y, chế biến... Có nhiều doanh nghiệp làm tốt các lĩnh vực, nhưng đặc biệt chúng tôi quan tâm tới chế biến nông sản. Không riêng ở Vĩnh Phúc, việc trồng trọt còn hạn chế, ruộng đất vụ đông còn bỏ rất nhiều. Đầu tàu để kéo ngành nông nghiệp lên là trồng trọt và chế biến. Doanh nghiệp chúng tôi nhỏ, doanh thu mỗi năm chỉ vài chục tỷ. Nhưng con số này với trồng trọt là rất nhiều sản phẩm.

Đơn cử như khoai tây, doanh nghiệp chúng tôi đang làm. Khoai tây hiện nay nhập khẩu bao nhiêu, Việt Nam trồng bao nhiêu. Điều đau lòng là khoai tây Việt Nam càng trồng càng lỗ. Vì chúng ta thiếu khâu chế biến, ví dụ như khoai tây cho nhà hàng, khách sạn, làm BBQ, thì 100% nhập với giá ít nhất 50.000 đồng/kg. Trong khi nông dân trồng ra chỉ bán được vài nghìn đồng/kg. Nhỏ như con dao răng cưa để chế biến khoai tây, mà chúng tôi tìm không ra suốt mấy tháng nay. Như thế làm sao chúng ta cạnh tranh được?

Muốn làm được tầm cỡ Tập đoàn Đồng Giao, phải có công nghệ, phải có vốn, doanh nghiệp khác rất khó làm theo. Tôi nghĩ chúng ta cần làm ra sản phẩm được chế biến tốt, như ở Hàn Quốc, mang về là ăn được ngay, vì đã chế biến hết rồi.

Khoai tây cũng cần có mã số, như các mặt hàng khác. Mục tiêu của chúng ta là nông dân phải giàu, chứ không bỏ ruộng. Chúng tôi rất mong các nhà khoa học chủ động liên lạc với chúng tôi, để chúng ta đẩy mạnh khâu chế biến.

15 giờ 00 phút

Thúc đẩy mối quan hệ giữa khoa học và sản xuất

Trong rất nhiều chính sách chiến lược, khoa học và công nghệ được xác định là động lực quan trọng nhất để phát triểm lực lượng sản xuất hiện đại. Điều phối tọa đàm, TS. Trần Công Thắng đặt câu hỏi, làm thế nào để phát huy tính "mới" của đề tài nghiên cứu, dựa trên những nhu cầu mới về tiêu dùng xanh, an toàn thực phẩm, dinh dưỡng.

TS. Nguyễn Công Tiệp - Phó Giám đốc Học Viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết, việc nghiên cứu gắn kết với thực tế sản xuất là một yếu tố then chốt để Học viện Nông nghiệp Việt Nam thúc đẩy mối liên kết với doanh nghiệp ngay từ giai đoạn đầu. “Sự bền vững của hợp tác giữa doanh nghiệp và nhà nghiên cứu là điều quyết định chất lượng của thị trường”, TS Tiệp khẳng định.

Tiếp lời lãnh đạo Học viện, ông Nguyễn Đức Hưng, Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu thực phẩm Toàn Cầu, nhấn mạnh về tầm quan trọng của phát triển toàn diện chuỗi giá trị, từ giống, sản xuất, chăm sóc, chế biến đến bảo quản phục vụ xuất khẩu. Theo ông Hưng, các ý tưởng để nâng cấp từng khâu này cần có cơ sở từ thực tiễn, thông qua các bước chuyển đổi để nâng cao giá trị sản phẩm.

TS Hưng nói: “Quá trình chuyển đổi này sẽ nâng cao chất lượng toàn bộ chuỗi giá trị, từ đó tạo ra giá trị vùng và những sản phẩm đặc trưng, thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ giữa khoa học và sản xuất”.

Để đạt được sản phẩm đồng bộ, các quy trình kỹ thuật, chính sách phát triển cụ thể và kênh đầu ra được quy hoạch kỹ lưỡng. Sự tham gia chủ động của người dân và sự hợp tác với các nhà khoa học là điều cần thiết để tận dụng tri thức từ nông dân và doanh nghiệp.

Kết thúc phiên tọa đàm đầu tiên, các diễn giả mong rằng khối viện, trường sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp để tạo ra những sản phẩm KHCN và chuyển giao vào thực tiễn sản xuất, mang lại lợi nhuận cho bà con nông dân.

14 giờ 55 phút

Để nhà khoa học và doanh nghiệp đồng hành ngay từ giai đoạn đầu

TS. Trần Công Thắng - Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn - đặt vấn đề, hiện nay, Nhà nước có nhiều chương trình KHCN cấp quốc gia, cấp bộ ưu tiên hỗ trợ cho ngành nông nghiệp. Rất mong muốn các nhà khoa học và các doanh nghiệp đồng hành ngay từ khi có ý tưởng trong nghiên cứu cho đến ra sản phẩm cuối cùng, để sau khi đề tài dự án kết thúc là sản phẩm ứng dụng thực tiễn ngay. Làm gì để thay đổi được theo hướng này?

GS.TS. Nguyễn Hồng Sơn, Giám đốc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam khẳng định, đây là câu hỏi đã được đặt ra từ rất lâu: làm sao đưa doanh nghiệp - nhà khoa học gặp nhau ngay từ giai đoạn ban đầu?

Ông Sơn cho rằng, thị trường chính là “bà đỡ” cho các đề tài nghiên cứu khoa học. “Không có thị trường thì không thể đưa các nghiên cứu này ứng dụng vào sản xuất. Mỗi doanh nghiệp có một mục tiêu, định hướng riêng do đó họ mới chính là những khách hàng thiết thực. Còn với nguồn kinh phí của nhà nước đặt hàng thường là để giải quyết các vấn đề tầm vĩ mô, như xử lý hạn mặn, biến đổi khí hậu… Các doanh nghiệp là những đơn vị cần nguồn lực thực sự. Mấy năm gần đây, doanh nghiệp sẵn sàng trích từ quỹ phát triển của mình để dành cho công tác nghiên cứu. Do đó, đặt hàng riêng của DN đối với các nhà nghiên cứu, nhà khoa học là rất quan trọng. Sự bắt tay ngày từ đầu là hết sức quan trọng để có được sự thành công.

Chia sẻ nội dung này, bà Trần Kim Liên - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam (Vinaseed) phân tích: doanh nghiệp chính là thị trường của khoa học công nghệ, bởi mục tiêu của doanh nghiệp là tìm kiếm lợi nhuận từ thị trường, do đó họ hiểu hơn hết thị trường cần cái gì. Doanh nghiệp vừa hiểu thị trường cần gì trước mắt cũng như dự báo được sẽ cần gì trong thời gian tới. Ví dụ như giống ngô: ngô có màu đã có rồi, tiến tới sẽ là ngô có mùi, có nhiều hàm lượng aconxin… Nói như Bộ trưởng Lê Minh Hoan, là cần một cơ chế nào đó, đó là dự đoán dự báo xu thế về sự thay đổi xu hướng tiêu dùng để từ đó định hướng cho công tác nghiên cứu khoa học.

"Công ty của tôi đã đặt hàng các nhà nghiên cứu, nhà khoa học trong nước nghiên cứu tạo ra giống cà chua có thể trồng ngoài đồng mà vẫn bảo đảm quả cứng, cho phép vận chuyển an toàn; hay là nghiên cứu giống dưa chuột trong nước mà không cần phải nhập giống từ Hà Lan, chúng tôi sẵn sàng trả tiền để đặt hàng các nhà nghiên cứu, khoa học trong nước. Hợp tác trước mắt là chuyển giao, còn hợp tác lâu dài, đấy là đặt hàng”, bà Liên khẳng định.

14 giờ 50 phút

Cần minh bạch hóa về tính thẩm định của hệ thống tiêu chuẩn sản phẩm

TS. Nguyễn Đức Hưng (ảnh), Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu thực phẩm Toàn Cầu, nhận được yêu cầu chia sẻ thêm về tình hình doanh nghiệp kết nối để đưa KHCN vào thực hiện và doanh nghiệp đã có những đặt hàng gì với các nhà khoa học.

Trả lời câu hỏi, TS. Nguyễn Đức Hưng nêu thực trạng, doanh nghiệp và người dân có nhiều ý tưởng và sản phẩm trên thị trường song thực tế, doanh nghiệp sản xuất chưa đáp ứng được nhu cầu và các nhà khoa học chưa tiếp cận được nguồn thông tin. Phía Công ty đã kết nối với các Viện nghiên cứu và trường đại học để thực hiện các đề tài, trong đó có đề tài về khử đắng trong nước cam và nước chuối trong (clear juice). Mục đích nghiên cứu kỳ vọng giúp nước trái cây không bị tách nước và có thời gian bảo quản ở nhiệt độ thường lâu hơn, phù hợp với nhu cầu tiêu dùng của người dân.

Theo ông Hưng, đây là một khái niệm trong ngành nước uống mà thế giới đang phát triển mạnh mẽ, trong khi tại Việt Nam vẫn còn đang nhen nhóm. Ông Hưng cũng cho biết Công ty có liên kết sản xuất nông nghiệo với nông hộ, tạo sản phẩm cầu nối phục vụ chế biến. Song hiện nay, việc hình thành vùng nguyên liệu ổn định đang gặp nhiều khó khăn, đặc biệt đối với các doanh nghiệp phía Bắc. Theo đó, ông Hưng mong muốn chính sách được cải thiện và người dân, doanh nghiệp được tập huấn trong canh tác để khắc phục nhũng hạn chế trên.

Bên cạnh đó, ông cũng chia sẻ kỳ vọng Việt Nam có thể phát triển các giống như đậu tương rau nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thế giới, trong khi nguồn giống nội địa có sự hạn chế, khó phát triển.

Về sự phối hợp giữa người dân, doanh nghiệp và nhà khoa học, ông Hưng đề xuất xây dựng một không gian, diễn đàn để bà con nông dân, doanh nghiệp đưa ra ý tưởng, các nhà khoa học có thể căn cứ vào đó để nghiên cứu. Ở chiều ngược lại, khi nghiên cứu được triển khai, công bố trên cơ sở dữ liệu đó, nông hộ có thể tìm hiểu thông tin, chủ động tiếp cận.

“Thực tế người dân, doanh nghiệp chưa mặn mà với kết quả nghiên cứu nói chung do thụ hưởng của người dân và doanh nghiệp chưa cao. Cần minh bạch hóa về tính thẩm định của hệ thống tiêu chuẩn, để khi sản phẩm đưa ra thị trường có thể giúp doanh nghiệp tăng giá trị sản phẩm và người dân thụ hưởng đúng với chất lượng”, ông Hưng đề xuất.

14 giờ 45 phút

Doanh nghiệp nhỏ và vừa mong nhà khoa học thêm nhiều sản phẩm mẫu

HTX chuối Viba là đơn vị sản xuất chuối uy tín, lớn nhất ở Miền Bắc, Việt Nam. Nhãn hiệu Viba (Vietnam banana) đã được đăng ký bảo hộ độc quyền với Cục Sở hữu Trí tuệ. Được biết, đây là giống do Viện rau quả Trung ương nghiên cứu sản xuất, cho phẩm chất chất lượng cao, đồng nhất như nhau; Được trồng tại các trang trại ở Hòa Bình và Hưng Yên, theo quy trình trồng VietGAP.

Ông Trần Trung Đức, Chủ tịch, Giám đốc HTX, nhận được câu hỏi nhờ đâu mà HTX biết đến giống chuối Viba của Viện rau quả Trung ương để sau đó phát triển mạnh như bây giờ? Và ngoài giống Viba, những ứng dụng KHCN mà HTX đã áp dụng để phát triển như ngày hôm nay? Ngoài ra, ông Đức có đặt hàng gì không cho các nhà khoa học?

Ông Trần Trung Đức trả lời, HTX có 100% xã viên ở Hòa Bình, mọi điều kiện thua xa đối thủ. Điều duy nhất để “sống” được là áp dụng khoa học công nghệ. Sản phẩm đầu tiên Chủ tịch, Giám đốc HTX chuối Viba biết có áp dụng khoa học công nghệ là giấm ủ chuối. Năm 2015, việc ủ chuối và các loại hoa quả bằng thuốc diễn ra phổ biến. Việc này khiến người tiêu dùng rất lo sợ. Ông Đức khi đó kinh doanh chuối, nên đi tìm tài liệu nước ngoài đọc, không nghĩ rằng Việt Nam có. Vô tình gặp tài liệu của Việt Nam, ông Đức cho HTX áp dụng ngay.

“Chúng tôi xuất phát là DN cung ứng hoa quả, nên hiểu thị trường. Khi có doanh số tốt, chúng tôi quay lại phát triển vùng trồng. Giống đầu tiên chúng tôi biết là giống chuối tiêu hồng cấy mô không biến đổi gen (Non-GMO). Sản phẩm do Viện rau quả Trung ương nghiên cứu sản xuất, cho phẩm chất chất lượng cao, đồng nhất như nhau”, ông Đức nói. Hiện chuối tiêu hồng trồng tại các trang trại ở Hòa Bình và Hưng Yên, theo quy trình trồng VietGAP.

Chia sẻ về những dự định trong tương lai, ông Đức cho biết sau khoảng 2-3 năm, cây chuối trên mảnh đất cũ sẽ bị xuống năng suất. Do đó, hợp tác xã thành lập thêm công ty, kết nối với các doanh nghiệp khác để thu mua, trồng trọt, chế biến, bảo quản.

“Đưa sản phẩm ra thị trường là một quá trình dài, và luôn phải trao đổi lại với nhà khoa học. Khi người tiêu dùng thay đổi yêu cầu, doanh nghiệp phải đáp ứng được. Để chỉnh sửa sản phẩm thì phải có các nhà khoa học. Họ là những người đồng hành, đồng hành thực sự, chứ không phải là ký hợp đồng xong là thôi”, ông Đức nói. “Chúng tôi cũng muốn vươn ra thị trường thế giới, không bó buộc trong nội địa. Là doanh nghiệp nhỏ, không nhiều vốn, thời gian, nguồn lực, nên chúng tôi mong muốn có các sản phẩm mẫu từ các viện nghiên cứu để có thể điều chỉnh, tính toán nhu cầu khách hàng nhanh hơn”.

14 giờ 40 phút

Vinaseed muốn tham gia lâu dài hơn vào chuỗi giá trị nông sản

Trao đổi tại tọa đàm, bà Trần Kim Liên (ảnh) - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam (Vinaseed) - cảm ơn Diễn đàn đã tạo không gian để thúc đẩy liên kết cung - cầu. Bà Liên vui mừng thông báo, chính tại không gian này, Vinaseed đã lựa chọn 3 sản phẩm khoa học của các viện, trường để đưa vào hệ thống của doanh nghiệp. Bà đánh giá cao các giống cây đạt tiêu chuẩn về hình thái, sở hữu những tính trạng cải tiến như ngắn ngày, đảm bảo năng suất cao trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt.

Từ năm 2006 đến nay, Vinaseed đã phối hợp với các viện nghiên cứu công lập để chuyển giao sản phẩm KHCN vào sản xuất. Theo bà Liên, những giống này chiếm khoảng 50% cơ cấu doanh thu của công ty.

“Hợp tác công - tư là điều cần thiết trong giai đoạn hiện nay để tận dụng tối đa nguồn lực xã hội, kết nối nghiên cứu với thị trường”, Chủ tịch HĐQT Vinaseed khẳng định.

Mở rộng góc nhìn về hợp tác công - tư trong nông nghiệp, bà Liên thông tin, ở các nước đang phát triển của châu Á, trung bình doanh nghiệp đầu tư vốn từ 50-70%, trong khi Nhà nước đầu tư khoảng 30-50%. Với xu thế này, doanh nghiệp Vinaseed mong muốn tham gia sâu hơn trên toàn chuỗi giá trị sản xuất cây trồng, từ mua bản quyền, chuyển giao, khảo nghiệm giống, đến đưa vào sản xuất và đầu tư công nghệ thu hoạch và sau thu hoạch.

Bà Trần Kim Liên nhấn mạnh: “Doanh nghiệp kỳ vọng khối tư nhân sẽ có nguồn thông tin cụ thể về dự án, từ đó tìm kiếm các cơ hội đầu tư. Chúng tôi muốn đi chặng đường dài hơi, tiếp tục đồng hành cùng sự phát triển bền vững của nền nông nghiệp Việt Nam”.

Theo đó, bà kiến nghị Bộ NN-PTNT tuyển chọn các ý tưởng từ các viện, trường. Dựa trên cơ sở khoa học, công nghệ, xác định các danh mục đầu tư cụ thể, từ đó tạo điều kiện cho doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia vào chuỗi giá trị.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan đồng tình với kiến nghị của Vinaseed và cho rằng, cần minh bạch hóa các dự án KHCN của Bộ để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tham gia sâu sắc hơn.

14 giờ 35 phút

'Các đơn vị hãy đặt hàng chúng tôi!'

Tham gia tọa đàm, Phó Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam - TS Nguyễn Công Tiệp (ảnh) cho biết, Học viện Nông nghiệp Việt Nam hiện là đơn vị đứng đầu trong công tác nghiên cứu, giảng dạy, với phương châm vừa đào tạo, vừa nghiên cứu. Bên cạnh việc đào tạo là nhiệm vụ quan trọng, Học viện tăng cường các hoạt động nghiên cứu với phương châm nghiên cứu cái thị trường cần.

Trong 10 năm qua, Học viện Nông nghiệp Việt Nam có 53 sản phẩm đã được đăng ký sở hữu trí tuệ; 163 sản phẩm có tính tiềm năng có thể thương mại hóa; công bố gần 3.000 bài báo khoa học công nghệ trên các trang tạp chí trên thế giới.

Để có nguồn lực phục vụ công tác nghiên cứu khoa học, Học viện Nông nghiệp tăng cường hình thức xã hội hóa kêu gọi vốn đầu tư cho công tác nghiên cứu các dự án nhóm 1 để hoàn thiện công nghệ có thể phối hợp với các HTX; doanh nghiệp, người sản xuất.

Học viện Nông nghiệp Việt Nam hiện đang hợp tác, liên doanh với khoảng 200 doanh nghiệp trong và ngoài nước, như đối tác đến từ Hàn Quốc để phối kết hợp nghiên cứu giống khoai tây; Công ty giống gia súc Hà Nội để nhập khẩu bò giống 3B…

“Chúng tôi chủ trương nghiên cứu các đề tài đáp ứng nhu cầu thực tiễn. Các HTX, doanh nghiệp, nhà sản xuất… hãy đặt hàng Học viện để chúng tôi từ nghiên cứu sẽ triển khai vào ứng dụng, từ đó nâng cao giá trị nông sản", TS Nguyễn Công Tiệp mời gọi.

14 giờ 30 phút

Doanh nghiệp trực tiếp liên kết với giới khoa học

TAGS: Nông Sinh, Bioagritech,