Khẳng định vị thế ngành lúa gạo Việt Nam

Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với tác động của El Nino gây bất lợi cho sản xuất lúa gạo, vị thế của ngành lúa gạo Việt Nam đang được củng cố và nâng cao hơn bao giờ hết, không chỉ từ những con số ấn tượng về sản lượng và giá trị xuất khẩu mà còn thể hiện ở những phản hồi tích cực của người tiêu dùng thế giới về gạo Việt. Lúa gạo là một trong những ngành có kim ngạch xuất khẩu lớn, năm 2023 xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt hơn 8,1 triệu tấn, với kim ngạch gần 4,7 tỷ USD.

Theo Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan, với yêu cầu của thị trường ngày càng cao, quy định của các nước nhập khẩu ngày càng nghiêm ngặt, chất lượng gạo phải được nâng cao, phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, phải tuân thủ trách nhiệm cộng đồng trong bảo vệ môi trường thông qua việc giảm thiểu sử dụng đầu vào sản xuất có nguồn gốc hóa học, sản xuất giảm phát thải.

Trong buổi làm việc với Bộ NNPTNT mới đây, đại diện Ngân hàng Thế giới cũng hoan nghênh nỗ lực của Bộ NNPTNT và Chính phủ Việt Nam với những hành động thiết thực và cam kết mạnh mẽ với quốc tế về chuyển đổi nông nghiệp theo hướng xanh, bền vững. 

Ông Paavo Eliste - Giám đốc vùng Đông Á - Thái Bình Dương phụ trách lĩnh vực Nông nghiệp và Lương thực của Ngân hàng Thế giới nhấn mạnh: "Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao là cơ hội để Việt Nam trở thành nước dẫn đầu trong sản xuất lúa phát thải thấp. Để đạt mục tiêu của đề án, quan hệ đối tác đổi mới giữa Chính phủ Việt Nam và khối tư nhân là rất quan trọng. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ, phối hợp với Bộ NNPTNT thực hiện chương trình này".

Huy động sự hỗ trợ của quốc tế

Tại tọa đàm "Đối tác công - tư thúc đẩy đổi mới sáng tạo, triển khai Đề án 1 triệu ha lúa gạo chất lượng cao, phát thải thấp" Bộ NNPTNT tổ chức mới đây, Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ, bên cạnh các nỗ lực từ phía các cơ quan Chính phủ để phát triển các chính sách mở, tạo ra môi trường thuận lợi để phát triển nông nghiệp xanh và bền vững, Việt Nam coi trọng vai trò tham gia và đồng hành của khu vực tư nhân, hỗ trợ của các đối tác quốc tế, các tổ chức quốc tế và khu vực, các tổ chức phi chính phủ, các cơ quan nghiên cứu và các chuyên gia trong nước và quốc tế.

"Hợp tác công - tư hiệu quả; và sự hỗ trợ từ các đối tác, tổ chức quốc tế sẽ là chìa khóa thành công cho đề án" - người đứng đầu ngành nông nghiệp nhấn mạnh và khẳng định, đã đến lúc chuyển từ cam kết sang hành động.

Nhất trí cao với ý kiến của Bộ trưởng Lê Minh Hoan về việc chuyển từ cam kết sang hành động, ông Huỳnh Văn Thòn - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Lộc Trời nói các hành động này cần mạnh mẽ hơn, cụ thể hơn, sát với thực tế hơn để đem lại hiệu quả tốt hơn.

"Lộc Trời sẽ đem tất cả những gì đã làm và đang làm về canh tác giảm phát thải để đóng góp vào sự thành công của đề án, vì mục tiêu xuyên suốt của chúng tôi là "Cùng nông dân phát triển bền vững" - ông Thòn nhấn mạnh và cho rằng đề án là một cơ hội lớn cho ngành hàng lúa gạo khi tất cả đi cùng một hướng.

Trong khi đó, bà Cherie Tan - đại diện Bayer cho rằng, có 3 yếu tố quan trọng cần quan tâm là công nghệ, thị trường và chính sách để có được những thay đổi hiệu quả đối với các nông hộ nhỏ trong chuyển đổi ngành hàng lúa gạo.

Trong bối cảnh ngành lúa gạo Việt Nam đang đứng trước rất nhiều thách thức, khó khăn và yêu cầu phải chuyển mình, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh: "Chúng tôi cần huy động các nguồn lực và tiến bộ kỹ thuật, một trong các công cụ quan trọng là Mạng lưới Đổi mới sáng tạo lương thực, thực phẩm tại Việt Nam (FIHV) được thành lập theo sáng kiến của Diễn đàn kinh tế Thế giới (WEF)".

Mục tiêu của FIHV là liên kết các mạng lưới đổi mới trong nước và quốc tế nhằm thúc đẩy việc sử dụng công nghệ số để phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp thông minh. Bộ trưởng bày tỏ kỳ vọng, FIHV sẽ giúp mở rộng quy mô và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi của ngành nông nghiệp Việt Nam nói riêng và nền kinh tế nói chung để trở thành một cường quốc nông sản thực phẩm "xanh", bền vững và ít phát thải.

Trong mạng lưới PSAV, Tổ chức Tăng trưởng châu Á (Grow Asia) cũng có nhiều đóng góp về hỗ trợ tài chính, nguồn lực cũng như kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp, tổ chức trong nước và quốc tế tham gia triển khai FIHV. 

"Những tiến bộ công nghệ để chế biến đa dạng hóa sản phẩm, chế biến phụ phẩm, cải thiện khả năng phục hồi môi trường và chuỗi cung ứng nông sản thông minh thích ứng biến đổi khí hậu là một số trọng tâm sắp tới. Tổ chức Tăng trưởng châu Á sẽ cùng đàm thảo với các bên liên quan nhằm triển khai Đề án 1 triệu ha. Chỉ qua hợp tác với nhau chúng ta mới có thể đi xa; do đó, chúng tôi sẽ chuyển cam kết thành hành động thực tế" - đại diện Grow Asia nói.