Hoa thiên lý-loại cây leo giàn bẻ hoa làm rau đặc sản

Gia đình ông Võ Xuân Anh (thôn Thiên Nhẫn, xã Sơn Tiến, Hương Sơn) là một trong những hộ đi đầu trồng hoa thiên lý của xã. Cả tháng nay, gia đình ông đang tất bật hái hoa để xuất bán cho thương lái.

Ông Võ Xuân Anh, cho biết: "Trên vùng đất đồi này, trước đây, gia đình tôi đã trồng khá nhiều loại cây như: mít, bưởi, cam… nhưng hiệu quả không cao. 

Thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng của xã, nhận thấy cây hoa thiên lý dễ chăm sóc, hoa có giá bán cao nên gia đình tôi đã mạnh dạn cải tạo lại vườn để trồng thử nghiệm. Cây phát triển tốt, không phải lo lắng đầu ra nên đến nay, chúng tôi đã mở rộng diện tích từ 1 sào lên 7 sào, có thể thu nhập từ 80 - 100 triệu đồng/năm".

"Cây hoa thiên lý phù hợp với những vùng đất khô, thoát nước tốt, cách trồng và chăm sóc cây thiên lý đỡ vất vả hơn cây màu khác. Trồng hoa thiên lý, phải làm giàn để cây leo. Việc làm giàn cũng không quá khó, có thể tận dụng thân cây tre, gỗ hay cột bê tông dài khoảng 1m dùng làm cọc, chôn xuống đất khoảng 25-30 cm giúp cọc chắc chắn, không bị đổ.

Khoảng cách giữa các cọc từ 3-3,5m, đóng cọc thành 2 dãy ở 2 mép giàn hoa thiên lý, phía trên có thể dùng các nhánh cây tre bắc ngang hay dùng dây kẽm căng đan xen với nhau thành giàn", ông Anh chia sẻ.

Năm nay, bên cạnh thời tiết thuận lợi, có nắng nhiều, phù hợp cho cây hoa thiên lý sinh trưởng và phát triển, thì người dân đã chú trọng áp dụng kỹ thuật chăm sóc cắt tỉa, bón phân và tưới nước hợp lý nên cây cho hoa đẹp, nhiều hoa và chất lượng hoa tốt hơn nên sản lượng cao, được thương lái thu mua với giá cao hơn năm ngoái 2.000-3.000 đồng/kg.

Từ những diện tích 5 sào đất vườn đồi dốc trồng chanh kém hiệu quả, gia đình bà Nguyễn Thị Bình thôn Vực Rồng, xã Sơn Tiến đã quyết định chuyển sang trồng hoa thiên lý. Nhờ chịu khó học hỏi, tìm hiểu cách trồng và chăm sóc nên sản lượng hoa ngày càng tăng.

Dễ trồng, vốn ít, lãi cao

Bà Nguyễn Thị Bình thôn Vực Rồng, xã Sơn Tiến, Hương Sơn cho biết, "Nhà tôi trồng 3 sào, cứ 2-3 ngày thu hái một lần được khoảng 20-25kg/sào, giá bán giao động từ 30.000-50.000 đồng/kg (tùy thời điểm). Tính ra mỗi tháng thu nhập 10-12 triệu đồng/sào. Nhờ trồng cây thiên lý mà cuộc sống gia đình tôi khấm khá hẳn lên".

"Cây thiên lý dễ trồng, kỹ thuật chăm sóc không phức tạp, chỉ cần tưới nước, bón phân chuồng đã ủ hoai mục theo từng giai đoạn phát triển thì cây sẽ phát triển tốt. Rễ thiên lý không ăn sâu nên không chịu được ngập úng, việc trồng trên vùng đồi như tại địa bàn là rất phù hợp", bà Bình bật mí.

Để có sản phẩm hoa đảm bảo chất lượng, theo bà Bình, phải làm tốt khâu chăm sóc trong suốt quá trình trồng, cũng như sau mỗi vụ thu hoạch, nhất là lựa chọn thời điểm hái hoa phù hợp để giữ được lượng dinh dưỡng trong hoa cao nhất.

Theo bà Bình, ngoài bón lót lượng phân chuồng hoai mục khi mới trồng, đến giai đoạn cây bắt đầu đẻ nhánh, ra nụ cần bón thúc thêm. Đồng thời, làm cỏ quanh gốc, dùng cây cỏ khô, thân cây ngô hay trấu để tấp tủ giữ ẩm cho đất trong suốt những ngày hè nắng nóng, để cây đủ sức "sinh sản" cho hoa nhiều và đẹp.

"Thu hoạch hoa thiên lý, phải vào sáng sớm, thời tiết mát mẻ mới giữ được lâu. Thời gian khi hoa hình thành nụ đến khi cho thu hoạch kéo dài 3 ngày, nếu quá 3 ngày mới hái, hoa sẽ già và lượng dinh dưỡng trong hoa đã mất đi nhiều nên khó tiêu thụ. Vào thời vụ thu hoạch, người trồng cần chú ý chu kỳ ra hoa để thu hái đúng thời điểm", bà Bình cho hay.

Đặc tính, loại cây leo, rất dễ trồng, chi phí đầu tư thấp, nhanh thu hoạch, sau 4-5 tháng đã ra hoa, mỗi vụ thu hoạch kéo dài 4-5 tháng, thu hoạch được nhiều lứa trong nhiều năm liên tiếp, ít sâu bệnh, không phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nên hoa thiên lý thuộc loại rau sạch, được thị trường rất ưa chuộng.

Việc nhân giống cây thiên lý khá đơn giản, chỉ cần chọn phần dây không quá già hay quá non, cắt thành đoạn dài chừng 7-10cm, sau đó phun thuốc kích thích ra rễ rồi khoanh tròn phần gốc trước khi đặt hom xuống đất, phần trên giữ lại 2-3 mắt lá, cây có thể sinh trưởng phát triển bình thường.

Nhu cầu người mua hoa thiên lý nhiều, dễ bán, giá trị kinh tế khá cao, thương lái đến tận nơi để thu mua. Từ chỗ một số ít nhà trồng để làm đẹp theo từng dàn, trồng bám theo các hàng rào, hiện nay, nhiều hộ gia đình tại xã Sơn Tiến tập trung đầu tư trồng cây thiên lý bán hoan theo hướng hàng hóa.

Đến nay, toàn xã có gần 200 hộ trồng cây thiên lý với tổng diện tích trên 10 ha, tập trung lớn nhất ở các thôn: Vực Rồng, Thiên Nhẫn, Ao Tròn. Nhiều hộ thu về từ 60 - 80 triệu đồng/vụ, có một số gia đình diện tích lớn thu nhập lên đến cả trăm triệu đồng.

Giá trị cây hoa thiên lý đem lại cao hơn nhiều so với loại cây trồng khác, vì thế nhiều hộ gia đình chọn hoa thiên lý làm cây trồng chính trong phát triển kinh tế.

Ông Hoàng Huy Hiệu-Phó chủ tịch UBND xã Sơn Tiến, cho biết: "Trong lộ trình thực hiện xây dựng NTM, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xóa bỏ vườn tạp phát triển kinh tế là một trong những mục tiêu quan trọng.

Địa phương đang từng bước định hướng, tuyên truyền cho nông dân biết, lựa chọn, phát triển các mô hình, các loại cây có hiệu quả kinh tế cao, mang nguồn thu nhập ổn định cho người dân. Trong đó, mô hình trồng cây thiên lý đang đem lại hiệu quả khá rõ, đang được nhiều hộ dân áp dụng triển khai".