Ngọt thơm mận máu Phan Thanh 

Đến xóm Thẳm Thon A, xã Phan Thanh (Bảo Lạc) vào đúng mùa mận máu chín rộ, chúng tôi vào thăm vườn mận máu của gia đình anh Quang Văn Dùng một trong những hộ trồng mận máu nhiều nhất trong xóm. Hiện nay, gia đình anh Dùng có khoảng 300 gốc mận máu, trong đó hơn một nửa bói quả năm đầu tiên. Anh Dùng chia sẻ: mận máu trồng trên đất của xóm Thẳm Thon, xã Phan Thanh được người tiêu dùng đánh giá thơm ngon hơn cả. 

Mận ở đây không ngọt đậm mà có vị ngọt nhẹ, dễ chịu, có mùi thơm tự nhiên của núi rừng. Hiện nay đang là mùa quả chín, tuy nhiên do thời tiết năm nay không thuận lợi, mưa to gió lốc nhiều nên số quả đậu trên cây rất ít, có cây không có quả nào, nói chung là mất mùa, nhưng bù lại giá thị trường lại lên rất cao.

Mận máu là giống mận bản địa, cây thường mọc tại những nơi có khí hậu mát mẻ quanh năm. Tuỳ vào đặc tính của thổ nhưỡng và khí hậu nên cây mận máu phát triển dựa vào tự nhiên và có độ thơm ngon, giòn ngọt khác nhau. 

Mận máu Phan Thanh thường chín rộ vào khoảng giữa tháng 6, đầu tháng 7 hằng năm, thời điểm này nắng nhiều nên khi chín quả có vỏ đỏ căng mọng với lớp phấn trắng bao phủ, bên trong thịt đỏ thẫm, ăn róc hạt, giòn ngọt, không bị chát, khi cắt quả có màu đỏ sậm, nước mận sánh đỏ nên gọi là mận máu.

Anh Quang Văn Chương, xóm Phiêng Dịt, xã Phan Thanh (Bảo Lạc) cho biết: Trước đây gia đình chỉ trồng 20 cây mận máu để phục vụ trong gia đình nên việc trồng cây mận không được tập trung. Đến vụ mùa hái quả xuống chợ bán lẻ, nhưng cũng rất ít người mua. 

 Mận máu Bảo Lạc - Đặc sản nổi tiếng say lòng du khách 

Những năm gần đây, cây mận máu được nhiều người biết đến, thương lái đến tận vườn thu mua với giá cao nên tôi và nhiều hộ dân trong xóm cũng mở rộng diện tích trồng. Đặc biệt, chúng tôi còn được Nhà nước hỗ trợ cây giống và kỹ thuật trồng. 

Hiện nay, trong xóm có khoảng 30 hộ trồng mận, riêng gia đình tôi trồng khoảng 200 gốc mận máu. Thời điểm hiện tại, giá mậm máu giao động từ 100 - 150 nghìn đồng/kg, năm nay mất mùa có nhiều người còn mua với giá 200 nghìn đồng/kg. Dự kiến, hằng năm thu nhập từ 40 - 50 triệu đồng cho mỗi hộ trồng.

Hiệu quả kinh tế từ cây mận máu đem lại cho người dân được chính quyền địa phương đánh giá rất cao, nhiều hộ thoát nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng. Được khuyến khích phát triển, diện tích cây mận máu của xã không ngừng được mở rộng. Đến nay toàn xã Phan Thanh có 12,5 ha diện tích trồng cây mận máu, tập trung tại các xóm Thẳm Thon A, Thẳm Thon B, Thôm Quang, Phiêng Dịt… trung bình mỗi gia đình trồng mận đều có từ 200 - 300 gốc.

Ông Nguyễn Văn Hiến, Phó chủ tịch xã Phan Thanh cho biết: Xác định đây là giống cây ăn quả bản địa có giá trị kinh tế cao, để phát triển cây mận máu, xã phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hỗ trợ cây giống, tập huấn hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, cải tạo vườn mận cho các hộ nông dân. Ngoài ra, xã đang hoàn thiện các thủ tục chứng nhận VietGAP, đảm bảo nguồn gốc sản phẩm. 

Đầu năm 2024, thời điểm mận máu ra hoa và đậu quả cũng là đỉnh điểm của nắng hạn, thêm vào đó là những trận mưa đá, gió lốc gây ảnh hưởng đến sản lượng mận máu năm nay. Tuy nhiên, giá thành cao, hiện nay bà con đang thu hoạch rộ. Thời gian tới, huyện tiếp tục khuyến khích nhân dân mở rộng diện tích ở những khu vực có khí hậu phù hợp, ứng dụng kỹ thuật vào trồng, chăm sóc cây, hướng đến phát triển bền vững cây mận máu bản địa.

Đến với Bảo Lạc, ngoài vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, cùng kho tàng văn hóa đa dạng, phong phú, độc đáo, du khách còn có thể cùng người dân thu hái những quả mận chín mọng trên cây, đem về làm quà cho bạn bè và gia đình.