Cây mận chín chính vụ cho thu hoạch từ đầu tháng 5 đến giữa tháng 6 là hết vụ. Trong khi đó, cả nghìn ha mận cùng thu hoạch trong thời gian ngắn, nên sản lượng bị dồn ứ khiến việc tiêu thụ gặp nhiều khó khăn. Cái khó đã ló cái khôn, nhiều hộ dân đã tìm cách làm mận trái vụ. Sự thành công của họ đã mở ra hướng làm giàu cho các hộ trồng mận.

Mận Mộc Châu trái vụ bán giá cao hơn nhiều lần mận chính vụ 

Nhà anh Nguyễn Thanh Khơ, Tiểu khu 3, xã Chiềng Sơn, huyện Mộc Châu có hơn 1.000 gốc mận hậu. Cách đây 5 năm, anh đã dày công nghiên cứu và học hỏi cách làm mận trái vụ. Thay vì để cây mận ra hoa đúng mùa, anh đã chủ động bón phân, tỉa cành và hãm nước trước Tết 3 tháng. Nhờ vậy mà nhiều cây mận đã ra hoa sớm hơn chính vụ khoảng 2 tháng.

2 năm đầu do chưa có kinh nghiệm, nên sản lượng mận trái vụ còn ra ít. Đến nay, mỗi năm anh bán được cả tấn mận trái vụ, giá cao gấp 10 lần so với mận chính vụ. Theo anh Khơ, từ khi chuyển sang làm mận trái vụ, thu nhập từ vườn mận đã cao hơn hẳn. Việc tiêu thụ mận cũng giảm được nhiều sức ép.

Cũng giống như anh Khơ, nhiều hộ nông dân khác ở các xã Tân Lập, Chiềng Khoa, Chiềng Hắc, thị trấn Nông trường Mộc Châu đã chuyển sang làm mận trái vụ. Ưu điểm của cây mận trái vụ là giúp bà con nông dân có thu nhập cao hơn, sản phẩm dễ bán hơn. 

Ông Tráng A Lứ, chủ vườn mận tại thung lũng mận Nà Ka cho biết: Gia đình tôi vừa thu được gần 3 tấn mận hậu chín sớm, hiện đang bắt đầu hái mận chính vụ. Hiện tại gia đình tôi vừa bán được gần một tấn mận hậu chính vụ, với giá trung bình từ 30 – 40 nghìn đồng/kg, thu về hơn 100 triệu đồng. So với vụ mận năm ngoái thì giá thấp hơn nhưng bù lại mận sai quả, năng suất cao hơn.

Kết hợp trồng mận với phát triển du lịch 

Không chỉ sản xuất mận trái vụ, bà con nông dân ở Mộc Châu cũng đã biết tận dụng lợi thế của cảnh quan và khí hậu nơi đây kết hợp du lịch với trải nghiệm. Cứ mỗi khi vào mùa mận ra hoa hay mùa hái quả, bà con ở thung lũng Nà Ka đã đón cả vạn du khách đến trải nghiệm. Mỗi sự sáng tạo của bà con nông dân đã góp phần làm thay đổi "số phận hẩm hiu" của cây mận khi xưa.

Giờ đây nhiều hộ dân trồng mận ở cao nguyên Mộc Châu đã trở thành triệu phú, tỷ phú. Họ đã dũng cảm tìm tòi ra những giải pháp nhằm khai thác tối đa lợi thế mà thiên nhiên đã ban tặng cho cao nguyên Mộc Châu.

Ngày 18 và 19/5/2024, huyện Mộc Châu sẽ tổ chức ngày Hội hái quả mận hậu tại thung lũng mận Nà Ka. Ngày hội rất quan trọng đối với người trồng mận nhằm quảng bá sản phẩm mận hậu Mộc Châu đến với người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Huyện Mộc Châu là khu vực trồng mận lớn nhất cả nước với tổng diện tích trên 3.200 ha, diện tích đang cho thu hoạch khoảng 2.400 ha, sản lượng ước đạt 28.000 tấn/vụ, tập trung tại các khu vực: thị trấn Nông trường, xã Tân Lập...