Top 5 nước cung cấp thủy sản cho Trung Quốc gồm Ecuador, Nga, Việt Nam, Canada và Ấn Độ. Nhìn chung, NK thủy sản từ 5 nước cung cấp lớn nhất đều không mấy khả quan, hoặc giảm về khối lượng, hoặc giảm về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, theo thống kê của Hải quan Việt Nam, XK thủy sản sang thị trường Trung Quốc trong 8 tháng đầu năm nay đạt trên 1 tỷ USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm ngoái. Hai mặt hàng lớn nhất là cá tra đạt doanh thu 350 triệu USD, giảm 1,2%, tiếp đến là tôm chân trắng có doanh số tương đương cùng kỳ, đạt trên 180 triệu USD. XK tôm sú, cá cơm, chả cá, surimi đều thấp hơn so với cùng kỳ. Tuy nhiên, nhiều mặt hàng tăng trưởng đột phá: tôm hùm tăng 139%, cua tăng gấp 16 lần, ốc tăng 603%m nghêu tăng 215%...Thống kê trên cho thấy các sản phẩm tươi sống của Việt Nam đang có dư địa tốt hơn trên thị trường Trung Quốc vì nhu cầu tốt hơn, trong khi sản phẩm đông lạnh gặp khó vì áp lực cạnh tranh và sự sụt giảm giá NK.

8 tháng đầu năm nay, NK cua của Trung Quốc đạt 86,7 nghìn tấn, trị giá trên 1,3 tỷ USD, tăng 11% về khối lượng và 10% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, riêng cua sống đạt 68,4 nghìn tấn, trị giá 1,14 tỷ USD. NK tôm hùm cũng tăng 15% về lượng và 14% về giá trị đạt 37 nghìn tấn, trị giá trên 1 tỷ USD.

Trong khi đó, NK tôm sú, tôm thẻ và tôm khác giảm gần 10% về khối lượng và 21% về giá trị, đạt 628 nghìn tấn, trị giá trên 3 tỷ USD.

Trung Quốc cũng là nước sản xuất thủy sản lớn nhất thế giới, tuy nhiên, phần lớn sản lượng của nước này đến từ nuôi trồng. Các loại hải sản địa phương có hạn và người tiêu dùng vẫn tiếp tục tìm kiếm các sản phẩm thực phẩm được dán nhãn là chất lượng cao và được quốc tế công nhận, nhất là thủy sản tươi sống.

Tiêu thụ thủy sản sống qua nhà hàng, khách sạn

Người tiêu dùng ở các thành phố ven biển của Trung Quốc thích thủy sản sống hơn người tiêu dùng ở các thành phố nội địa. Với các kênh thương mại điện tử của Trung Quốc ngày càng được trang bị các cơ sở chuỗi cung ứng và chuỗi lạnh tiên tiến, ngành bán lẻ đang ngày càng bán nhiều sản phẩm hải sản sống hơn.

Hầu hết lượng tiêu thụ hải sản sống đều diễn ra trong các lĩnh vực dịch vụ khách sạn, nhà hàng và tổ chức (HRI). Các nhà hàng trong các khách sạn được xếp hạng sao, nhà hàng hải sản đặc sản và nhà hàng Quảng Đông là những nơi phổ biến nhất mà người tiêu dùng thưởng thức hải sản sống nhập khẩu.

Cua sống, tôm hùm là những mặt hàng nhập khẩu này chiếm một lượng lớn hải sản sống nhập khẩu của Trung Quốc. Việc nhập khẩu hải sản sống đòi hỏi khả năng chuỗi lạnh tiên tiến, đặc biệt là tại các cảng nhập cảnh. Trong hầu hết các trường hợp, nhà nhập khẩu hoặc nhà bán buôn phải thiết lập một cơ sở chứa để giữ sản phẩm sống và hoạt động trong 6 - 8 tháng.

Hoạt động buôn bán hải sản sống nhập khẩu của Trung Quốc chủ yếu diễn ra ở cấp độ thị trường bán buôn. Ngoài ra còn có những nhà nhập khẩu sử dụng các chuyến bay thuê bao để mua trực tiếp số lượng lớn hải sản sống với một nhà phân phối hoặc cửa hàng bán lẻ có uy tín.

Hải sản sống chủ yếu được vận chuyển bằng đường hàng không,. Các sân bay được sử dụng bao gồm Thanh Đảo và Trịnh Châu, cả hai đều cung cấp một số trợ cấp vận chuyển hàng hóa.

Tiêu thụ qua các chợ bán buôn

Hoạt động kinh doanh khách sạn và nhà hàng thường có một nhà cung cấp cố định mua thủy sản sống từ chợ bán buôn địa phương. Trước khi có COVID-19, một số nền tảng thương mại điện tử và nhà bán lẻ mới đã bắt đầu mua hàng trực tiếp từ các nhà xuất khẩu.

Đối với các nhà nhập khẩu và phân phối, các chợ bán buôn ở Trung Quốc vẫn là nền tảng hàng đầu cho hầu hết các hoạt động thương mại thủy hải sản sống. Ví dụ, Chợ hải sản JingShen Bắc Kinh là chợ hải sản lớn nhất ở miền bắc Trung Quốc. Chợ này cung cấp 80% các sản phẩm thủy sản cao cấp tại Bắc Kinh, bao gồm cả hải sản nhập khẩu cho các ngành HRI và bán lẻ.

Thủy sản nhập khẩu sống và đông lạnh được trưng bày và bán tại chợ này. Các nhà nhập khẩu hải sản lớn cung cấp dịch vụ cho người mua và nhà phân phối tại Bắc Kinh, Hà Bắc, Thượng Hải, Quảng

Châu, Hắc Long Giang, Cát Lâm và các tỉnh Liêu Ninh. Tại Thượng Hải, cơ sở khách hàng ở Đồng bằng sông Dương Tử chiếm phần lớn doanh số từ năm chợ bán buôn hải sản lớn.